Γράφει η Αστροφυσικός Δρ. Μαργαρίτα Μεταξά
Στον καλοκαιρινό ουρανό, ένα απο τα γνωστότερα ουράνια αντικείμενα είναι το δακτυλιοειδές νεφέλωμα της Λύρας (M57), δίπλα στον Βέγα, με ένα εντυπωσιακά λαμπερό σχεδόν σφαιρικό κέλυφος αερίων, που εκτοξεύτηκαν στις επιθανάτιες στιγμές άστρου πριν από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια.
courtesy Akira Fujii – εικόνα από μικρό τηλεσκόπιο
Ξεχωρίζει για το μεγάλης καθαρότητας περίγραμμά του που εύκολα διακρίνεται ακόμα και με ένα μικρό τηλεσκόπιο. Η διάμετρος του κεντρικού δακτυλίου εκτείνεται στο ένα έτος φωτός.
Το Μ57 ανακαλύφθηκε από τον Antoine Darquier de Pellepoix το έτος 1779, ενώ το 1800 ο Friedrich von Hahn ανακάλυψε τον αμυδρό κεντρικό αστέρα.
Όμως με μια προσεκτικότερη «ματιά» ( αν και βρίσκεται σε απόσταση 2,000 ετών φωτός μακρυά) βλέπουμε καθαρότερα τα τρισεκατομμύρια τόνους μάζας αέρια που εκτοξεύτηκαν απο το άστρο καθώς αυτό «πέθαινε».
Image Credit: Hubble, Large Binocular Telescope, Subaru Telescope; Composition & Copyright: Robert Gendler
Η υπέροχη αυτή «ματιά» προήλθε από την σύνθεση δεδομένων απο τρία διαφορετικά μεγάλα τηλεσκόπια, (Hubble Space Telescope, Large Binocular Telescope, Meter Subaru Telescope) και περιλαμβάνει μήκη κύματος εκπομπής υδρογόνου, ορατού φωτός και υπέρυθρης ακτινοβολίας.
Εκατοντάδες παρόμοια πλανητικά νεφελώματα, όπως λέγονται, υπάρχουν διάσπαρτα σ’ ολόκληρο τον ουρανό και μας προσδιορίζουν τις περιοχές, όπου πρόσφατα έχουν πεθάνει άστρα με το μέγεθος περίπου του Ηλίου μας. Τέτοιου είδους άστρα αναγκάζονται να εκσφενδονίσουν τα εξωτερικά τους αέρια στρώματα σε μια απελπισμένη προσπάθεια να αποβάλουν αρκετή από τη μάζα τους και να αποφύγουν έτσι την καταστροφική τους μοίρα.
