Kάτι για τους Jam. Οτιδήποτε για τους Jam – και μια κονκάρδα με τους Jam και ένας συνδετήρας με τους Jam μας αφορά, προσωπικά με αφορά και η ταινία – ντοκιμαντέρ για να μιλάμε σωστά – το The Jam About The Young Idea του Bob Smeaton που μπορεί να ήταν μια απλή, γραμμική, μάλλον εύκολη προσέγγιση χωρίς κάτι πραγματικά αποκαλυπτικό γύρω από το θέμα-τι θέμα! – για εμάς όλους, για εμένα προσωπικά – προφανώς και θα μας έστελνε κατευθείαν να κολλήσουμε στην οθόνη. Άλλωστε ο Paul Weller -ήταν εκεί, αυτοπροσώπως για να πει αλήθειες.
Όπως αυτό – το πώς έγινε mod. Ο Θεός (απάντησε) του έστειλε όραμα και του είπε να γίνει mod. Just like that – για όσους ακόμη επιμένουν να ρωτάνε (ρωτάνε τέτοια πράγματα;). Ισως να έβαλε και ο Keith Moon, από εκεί που ήταν, ένα χεράκι. Την εποχή που η Θάτσερ είχε βάλει και τα δυο χέρια της και έπνιγε την εργατική τάξη. Oι Jam εκσφενδόνιζαν στίχους, τους έπιαναν οι φαν στον αέρα, άναβαν φωτιές.
Τhe Young Idea. Πόσο άβολα ένοιωθε ο Weller με το να γίνεται η «φωνή της γενιάς του»; Πολύ- δηλώνει στην κάμερα. Μας θυμίζει κάτι; Χαίρε Bob! (Dylan, βεβαίως)
Στην άλλη όψη της σχέσης κοινού-καλλιτέχνη, των φαν και των Jam, στενοί δεσμοί επαφής. Το διατυπώνει κάπως έτσι: «Δεν χρειαζόταν να προσπαθήσω να μπω στη θέση τους για να γράψω τους στίχους- ήμουν ένας από αυτούς». Και στην πράξη. Άνοιγαν τις πόρτες στα sound check ώστε να μπορούν να τους βλέπουν και εκείνοι οι φαν που δεν είχαν λεφτά για εισιτήριο. Σκέψου – κάποιοι έχουν δει τους Jam σε sound check.
Ο Shane McGowan που τους είχε πετύχει σε λάιβ νωρίς, πριν γίνουν γνωστοί ήταν αυτός που «σφύριξε» πρώτος στο σωστό άνθρωπο να τσεκάρει το γκρουπάκι. To ένστικτο του Shane!
Τι ήταν οι Jam; Ένας συνδυασμός από Who, Motown και λίγο από Clash… ακούγεται κάποια στιγμή στην ταινία. Έχει βάση – τρεις βάσεις συγκεκριμένα και μια ντεμοντέ συγκυρία: μια εποχή (μέσα δεκαετίας 70) που ο Βρετανικός Τύπος νοιαζόταν πολύ περισσότερο για ένα ρέψιμο από μια punk μπάντα παρά για τρεις πιτσιρικάδες με σακάκια – χωρίς ούτε μια παραμάνα – που είχαν κόλλημα με τα 60ς. Σκληροί καιροί για το καλό γούστο…(μεταξύ μας – πάντα δεν είναι;)
Έτσι λοιπόν, γνωστοί και άγνωστοι, παραγωγοί, συνεργάτες, συγγραφείς, φαν (μια Γιαπωνέζα που άφησε το Τόκιο και εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο από την αγάπη για τους Jam), ο Martin Freeman ο ηθοποιός (αξιαγάπητος Watson, Hobbit και οπωσδήποτε Lester Nygaard στο Fargo) λένε α δικά τους για αυτό που τους ενώνει με τους Jam –και κρατάει, όπως διαπιστώνει ο θεατής, μια ζωή.
Δεν θα έλειπαν – γιατί τότε θα ήταν άλλο έργο – οι δυο άλλοι Jam, ο Bruce Foxton που παίζει τώρα με τους From The Jam
(στο ρόλο Weller εκεί, ένας παλιός φαν της μπάντας) και ο Rick Buckler που διηγείται όλα όπως τα έζησε εκείνος από τη θέση του στα ντραμς, στο βιβλίο του, That’s Entertainment!My Life in the Jam που κυκλοφόρησε πρόσφατα.
Ένα κεφάλαιο από τα πιο «SOS» της ταινίας είναι αυτό όπου ο Weller λέει στους υπόλοιπους ότι διαλύει τους Jam. Θυμάμαι ακόμη, τότε, που το είχε πει στην εκπομπή του ο Γιάννης Πετρίδης και μου είχε φανεί αδιανόητο! Γιατί; Για ποιο λόγο; Δεν πήγαιναν όλα πρίμα; Τώρα πια όλοι ξέρουμε το γιατί και ο Paul Weller το ήξερε από τότε. Είχε τόση πολλή μουσική μέσα του που έπρεπε να βρει και να δοκιμάσει διαφορετικούς δρόμους για την εκφράσει. Το λέει καθαρά: διψούσε να παίξει και με άλλους μουσικούς και να μάθει καινούργια πράγματα. Η soul τον περίμενε στην γωνία, πριν ακόμη προλάβουν να στρίψουν οι Jam.
Από την άλλη (επιστρέφω στo ντοκιμαντέρ) – A Town Called Malice, Going Underground, English Rose, Down At The Tube Station At Midnight … για άλλους μπορεί να είναι απλά τραγούδια, για μας – για μένα, αν θες – ήταν το βασικό καύσιμο για τη μηχανή. Και αν- λέω αν – κάποια στιγμή γίνει ταινία για τους Jam στην Ελλάδα, περιμένω πρόσκληση, να πω για τους δικούς μου Jam – όπως και κάμποσοι ακόμη φίλοι που ξέρω για τους ‘δικούς τους’.
Και κάτι, τελευταίο-τελευταίο, στην ερώτηση του Paul πριν πέσουν οι τίτλοι, να απαντήσω : Ο Paul (ναι Paul, συμφωνούμε).
