Είναι η τέταρτη χρονιά και τώρα πια γνωρίζω τον τόπο. Τους ανθρώπους, τις γωνιές τους, το καλοκαίρι τους. Τον τόπο που παλεύει μαζί τους να ζήσει. Μετά τις φωτιές, μετά τις υποσχέσεις, μετά τον δρόμο που μένει ακόμη κλειστός. Μετά, μετά – μέσα στο μετα-καλοκαίρι.
Το ελληνικό καλοκαίρι κυριαρχεί φέτος στην οθόνη του Evia Film Project – της πράσινης δράσης του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Στις προβολές, στις συζητήσεις, στα θερινά της Αιδηψού και της Λίμνης. Στη θάλασσα, στις πηγές και σταθερά στο Κύμα.
Το ελληνικό καλοκαίρι μας χρειάζεται
και όχι μόνο στους τρόπους που το αφηγείσαι και αποτυπώνεται στις ταινίες. Μας χρειάζεται να το κρατήσουμε ζωντανό στην κλιματική αλλαγή, στις επιθετικές πυρκαγιές, στις επιθετικές πολιτικές και τον υπερτουρισμό, στο χτίσιμο κάθε ελεύθερου χώρου, στην ανέγερση πολυκατοικιών μπροστά στη θάλασσα, στο παραλιακό μέτωπο της πόλης.
Το Ελληνικό Καλοκαίρι φωνάζει βοήθεια.
Κι αυτό που άκουσα, είδα, συζήτησα, ένοιωσα αυτές μέρες στην Βόρεια Εύβοια – μέσα στις δράσεις του Evia Film Project – ήταν ακριβώς το νοιάξιμο. Το ενδιαφέρον, η προσπάθεια, οι δράσεις, τα βήματα – ώστε το καλοκαίρι μας να μην ζει μόνο στις ταινίες.
«Θελήσαμε να επαναπροσεγγίσουμε το ελληνικό καλοκαίρι και να αναλογιστούμε τι ακριβώς σημαίνει να ζεις μέσα σε αυτό…- Αναρωτηθήκαμε επίσης τι είδους αλλαγές έχουν συντελεστεί σε αυτό τα τελευταία χρόνια, πόσο βιώσιμο είναι αλλά και τι επιπτώσεις έχει σε αυτό ο υπερτουρισμός, η υπεραλίευση και η υπερκατανάλωση. Πόσο μπορούμε να ζούμε μέσα σε αυτό;” έλεγε στην έναρξη ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης.
Στο κέντρο της φετινής διοργάνωσης η Ημερίδα : «Κινηματογραφώντας το ελληνικό καλοκαίρι: φως και μύθοι, στερεότυπα και προκλήσεις», που έγινε στο κτίριο Μελά της Λίμνης. Εκεί έφτασαν με καράβι από την Αιδηψό περισσότεροι από διακόσιοι επαγγελματίες του χώρου, Έλληνες και ξένοι. Μπορεί να μην ήμουν σε εκείνη την παρέα (έπρεπε να επιστρέψω Αθήνα) αλλά τα νέα έχουν τον (καλοκαιρινό) τους τρόπο να ταξιδεύουν.
Πώς καταγράφεται το ελληνικό καλοκαίρι στην οθόνη, πώς γυρίζονται οι ταινίες… ποιο είναι το καλοκαίρι αυτό σε σχέση μ’ εκείνα που ζήσαμε, σε σχέση μ’ αυτά που θα έχουμε στο μέλλον. Για όλες αυτές τις αλλαγές – το πώς δηλαδή το καλοκαίρι μας έχει αλλάξει μέσα στα τελευταία 30 χρόνια αλλά και το πόσο εκτιμάται ότι θα αλλάξει στο μέλλον – μίλησε ο Κωνσταντίνο Καρτάλης, Καθηγητή Φυσικής Περιβάλλοντος και Κλίματος στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κλιματική Αλλαγή.
Τι σημαίνει κάνω μια ταινία για το ελληνικό καλοκαίρι- τι σημαίνει γυρίζω μια ταινία μέσα στο ελληνικό καλοκαίρι; Πόσα ακόμη έχει να μας πει;
Το Project και το σινεμά έφεραν μια όμορφη γλυκιά, οικεία λάμψη στη Βόρεια Εύβοια, που την αγκάλιασε με έναν δικό της τρόπο. Οι ντόπιοι το έχουν αγαπήσει – σας θέλουμε, να έρχεστε μας έλεγαν. Μιλώντας με την Δήμητρα στα υπέροχα μέλια της στο Μελισσόσπιτο με την κυρία Βάσω πιο δίπλα στις αχτύπητες τυρόπιττες και πόσα άλλα λαχταριστά στις στάσεις μας (μια και δυο;) στου Δημητρίου το ζαχαροπλαστείο για παγωτά, κουραμπιέδες, λουκούμια, αλλά και ζυμαρικά. Στην ωραία κουβέντα που κάναμε με την Ράνια στην τέχνη στην Αργώ (πόσα υπέροχα πράγματα, κοσμήματα, αντικείμενα, σκαλώνει το μάτι ασταμάτητα). Ή με τους ωραίους ανθρώπους στο ξενοδοχείο Posidon, που μείναμε αυτές τις μέρες.
Οι ξένοιαστες μουσικές του Mamma Mia, τα μαγικά τα πλάνα του Απέραντου Γαλάζιου, η διαχρονική γοητεία του Τζένη Τζένη – με την συγκινητική παρουσία στην προβολή του θρυλικού διευθυντή φωτογραφίας Νίκου Καβουκίδη – τα καλτ κύματα στην οθόνη, το Suntan και το Animal, οι ταινίες που προβλήθηκαν ζωντάνεψαν γλυκά, ρεαλιστικά, φανταστικά – ελληνικό καλοκαίρι στη Β. Εύβοια.
Παράλληλα με τους τουρίστες στα λουτρά, τις γενιές των λασπόλουτρων, τους φανατικούς του καφέ, τα παιδιά με τα ποδήλατα, τα καλαμπόκια- πλάι κι αυτά στα έρημα ενοικιαζόμενα, τις εγκαταλελειμμένες πανσιόν, στα αφημένα ιστορικά κτίρια, την ξεχασμένη Σπηλιά του Σύλλα. Σε μια εποχή που η παράνοια έχει πάρει πρωταγωνιστικό ρόλο σαν εφιάλτης από το παρελθόν.
Παγκόσμια μέρα της Μουσικής το Σάββατο, εγώ πίσω, στον αέρα του Kosmos – στην Αιδηψό ωστόσο, στην οθόνη του Σινέ Απόλλων, το Υπάρχω. Ο μεγάλος Καζαντζίδης να γεμίζει τα σινεμά, το λαϊκό είδωλο να αποθεώνεται, ο Μάστορας να κερδίζει το κοινό, με τον σκηνοθέτη-μάστορα, τον μεγάλο μας Τσε, Γιώργο Τσεμπερόπουλο να επιστρέφει σε αγαπημένα ‘δικά΄του μέρη του, στη Βόρεια Εύβοια και στο Evia Film Project.