Είναι η εποχή μας που τσαλαπατάει τις ιδέες, που το δίκαιο πνίγεται στη στιγμή όταν εμποδίζει κάποιο συμφέρον, είναι οι τραγικά απάνθρωποι καιροί. Και όλο αυτό που ζούμε και που δεν τού βρίσκεις και όνομα συχνά να το πεις. Είναι η Ιστορία – και οι ιστορίες της.
Είναι το ίδιο το θέμα:
Η ζωή του Νίκου Πλουμπίδη, ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ, που τον αποκήρυξε το κόμμα και εκτελέστηκε το 1954 ως κατάσκοπος και προδότης. Απομονωμένος, βαθιά πικραμένος, άρρωστος όταν τον συλλαμβάνουν – πιστός ως το τέλος. Φεύγει συκοφαντημένος από εχθρούς και φίλους. Αρνείται να υπογράψει δήλωση μετανοίας και να σώσει τη ζωή του. Εκτελείται ζητωκραυγάζοντας για το ΚΚΕ.
Είναι η κινηματογραφική αφήγηση
του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου/σενάριο και σκηνοθεσία στον Κόκκινο Δάσκαλο συγκινητική, έντονη, καθηλωτική, που εστιάζει στον άνθρωπο, την ψυχή, το ήθος του Πλουμπίδη και παράλληλα στην μεγάλη εικόνα, την Ιστορία. Το «ζωντάνεμα» των αρχείων, οι τόποι, οι διαδρομές. Οι παγωμένες εικόνες, τα τραύματα.
Τον συναντάμε νωρίς όταν πρωτοδιορίζεται δάσκαλος στο χωριό, να αντιδρά στην αδικία, να βοηθάει τους αγρότες, να στηρίζει τις οικογένειες όσο μπορεί για να στέλνουν τα κορίτσια στο σχολείο. Τον βρίσκουμε στους αγώνες του κατά των κατακτητών, στο πλευρό του λαού, να εμπνέει και να παλεύει. Να αναγνωρίζεται η προσφορά του – και όμως, να εκτελείται σαν προδότης και χαφιές.
Παρά την αποκατάσταση του Πλουμπίδη από το ΚΚΕ, η υπόθεση του παραμένει ένα από τα θολά σημεία στην ιστορία της αριστεράς.
Είναι τα λόγια του,
τα κείμενά του, οι αφηγήσεις των ιστορικών αλλά και του γιού του, του Δημήτρη Πλουμπίδη Ομότιμου Καθηγητή Ψυχιατρικής στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Που φωτίζουν το πρόσωπο του Δασκάλου από πολλές πλευρές.
Είναι τα συναισθήματα
που νοιώθεις παρακολουθώντας το ντοκιμαντέρ και τα θέματα που έρχονται και ξανάρχονται στη ροή της Ιστορίας, στις μεγάλες και τις μικρές αποφάσεις.
Είδα τον Κόκκινο Δάσκαλο στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Και όλα αυτά που παίρνεις μαζί σου – και δίνει απλόχερα με την τέχνη του ο Χαραλαμπόπουλος στην οθόνη – θέλεις να τα μοιραστείς.
Σκέφτηκα και τον Γιάννη. Τον καλό μου φίλο και συνάδελφο στα ΝΕΑ τότε, Γιάννη Ε. Διακογιάννη που μιλούσε συχνά για τον Πλουμπίδη, για το δίκαιο, για τις μάχες που δίνεις απέναντι στην αδικία και την εκμετάλλευση. Ο Γιάννης έφυγε νωρίς από τη ζωή – είναι παρών όμως στις κουβέντες και στις σκέψεις μας πάντα – Αν ήταν εδώ, θα είχε δει το ντοκιμαντέρ. Και θα λέγαμε πολλά.
Ο Γιάννης έλεγε και το άλλο. Ότι ο δημοσιογράφος οφείλει πάντα να στέκεται απέναντι στην εξουσία (μια που είπα για την εποχή μας, μου ‘ήρθε κι αυτό στο μυαλό).
“Ο κόκκινος δάσκαλος” του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου για τον Νίκο Πλουμπίδη προβάλλεται από τις 9 Ιανoυαρίου στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, και στη Διάνα Αμαρουσίου και από 16 Ιανoυαρίου στο Studio.
