Eίδα το μέλλον και δεν είναι καλό (αλλά αυτό το ξέραμε, σωστά;) Είδα το παρόν, όλοι το βλέπουμε, το ζούμε, το νοιώθουμε, το υποψιαζόμαστε και καθόλου καλό δεν είναι επίσης (χρειάζεται να το πω;) Κι εκεί ήταν που με την AI (Artificial Intelligence) ήρθαμε πιο κοντά στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – κεντρικό του αφιέρωμα φέτος – και γνωριστήκαμε καλύτερα και ήταν μια ευκαιρία να ανοίξουμε, επί του παρόντος , τα χαρτιά μας.
Κάπως έτσι. Τα καλά νέα πρώτα; Ή τα άλλα; Τα καλά : η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι η μεγαλύτερη ανακάλυψη του ανθρώπου (χειροκρότημα). Και τα άλλα: επίσης – είναι και η τελευταία του. Το λένε οι επιστήμονες στην κάμερα – στο iHUMAN της Tonje Hessen Schei, – με πολλούς τρόπους από την αρχή ως το τέλος. Από τις πρώτες ταινίες για το θέμα – 2019 – εντελώς to the point σήμερα. Μερικά από τα πιο δυνατά μυαλά που δουλεύουν πάνω στην Τεχνητή Νοημοσύνη, μια νέα μορφή ζωής και περιγράφουν τα αχαρτογράφητα νερά της. Επιστήμη, πολιτική, κοινωνία, φιλοσοφία, δικαιώματα, ένα θρίλερ σε εξέλιξη.
Δεν είναι ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα κάνει όλα τα πράγματα καλύτερα από εμάς, εννοείται ότι θα τα κάνει,
είναι ότι δεν μας ρωτάει τι θα κάνει, δεν θα παίρνει εντολές από τον άνθρωπο, έχοντας συγκεντρώσει αναρίθμητα data που μπορεί να επεξεργαστεί σε ελάχιστο χρόνο. Και ενώ η ταχύτητα που θα μαθαίνει από μόνη της είναι αστρονομική (κατακτά γνώση που εμείς θα θέλαμε πχ πέντε χρόνια, σε μια μέρα…) ο τρόπος που θα σκέφτεται θα είναι ένας χρήσιμός της ορθολογισμός.
Αν για παράδειγμα, για να γίνει ένας σύγχρονος δρόμος πρέπει να καταστραφούν δυο χωριά, βγάλτε τα χωριά από τον χάρτη, από τώρα. Αυτό συμβαίνει, θα πεις, ήδη (καπιταλισμός, hello?). Από την άλλη, δεν ξεχνάς την συμβολή της στην Ιατρική και στις επιστήμες και σε λύσεις που ίσως δώσει για τον πλανήτη. Θα της είναι χρήσιμος ο πλανήτης με την σιρμαγιά του, ή θα την κάνει γι άλλη γη άλλα μέρη ;
Who knows? Και αυτή την στιγμή δεν είμαστε σε θέση να απαντήσουμε.
Δεν ξέρουμε. Ή μάλλον ξέρουμε ότι δεν είναι στο χέρι μας. Ότι όλα τρέχουν. Και όλα αυτά συμβαίνουν τώρα.
Εμείς πάλι οι φανατικοί του science fiction είμαστε και σε μια θέση: I told you so…
– άνθρωπος ενάντια στις μηχανές, σελίδες επί σελίδων Philip K. Dick, Arthur Clark, William Gibson, Kurt Vonnegut, Ray Bradbury, Isaac Asimov οπωσδήποτε σε σπάνιες cult εκδόσεις και πυκνογραμμένους γαλαξίες. Μάθαμε να ζούμε με androids και να τα ξεχωρίζουμε, σουλατσάρουμε στο Severance σα να είναι στο σπίτι μας. Τώρα που το AI όμως μπήκε στο σπίτι μας, αλλάζει λίγο το σενάριο, ή μάλλον τελειώνει λίγο το σενάριο, συνεχίζουμε free style. Σκέφτομαι όλα αυτά ενώ περπατάω στην Τσιμισκή με πρόθεση να στρίψω πάλι και να βγω παραλία. Είναι και η ώρα κοντά στο ηλιοβασίλεμα και δεν το χορταίνεις.
Η Τέχνη κρατάει έναν πυρήνα αισιοδοξίας στην καρδιά της ακόμη – ή και ειδικά – όταν το μήνυμα είναι σκοτεινό.
Στην πρεμιέρα του φεστιβάλ είδα το Σχετικά μ’ έναν ήρωα (About A hero) του Piotr Winiewicz . Όπου το AI βάλθηκε να κάνει μια ταινία έτσι όπως ο Werner Herzog – και τα κατάφερε, δηλαδή έχει ενδιαφέρον και μια ωραία ακαταστασία και η ‘παρουσία’ του Herzog δεν λείπει, σε ένα στόρι που υπογράφει το AI και μπράβο του.
Στην εγκατάσταση της LAUREN: Anyone Home? της Λόρεν Λι ΜακΚάρθι στο Λιμάνι μπήκαμε στο σπίτι και πήραμε απαντήσεις από τον AI οικοδεσπότη ακόμη και για την διακοπή νερού στην πόλη, που υποχρέωνε την Θεσσαλονίκη να αλλάξει τον καφέ της υποχρεωτικά σε ελληνικό, ή νες ή φραπέ, δηλαδή επιστροφή στην παράδοση. Γνωριστήκαμε μετά με την AI και τα είπαμε λίγο στα πεταχτά, καταπληκτικά παιδιά, αφού έτσι είμαι εγώ – μ’ αρέσει να μιλάω στους ανθρώπους.
Στο μεταξύ και το Πρώτο Πλάνο το περιοδικό του Φεστιβάλ
είναι μέσα στο κόλπο, με το ΑΙ να πρωταγωνιστεί. Να γράφει κριτική του Blade Runner, να ξαναγράφει την Οδύσσεια του Διαστήματος στο 3001, να ζωγραφίζει, δίνει μιλάει και ως λογισμικό με επικοινωνιακό χάρισμα να δίνει συνέντευξη.
Λογικό να σκεφτείς, με τόσες ικανότητες και δεξιότητες του λογισμικού σήμερα, γιατί τα τρένα να λειτουργούν με αρχαίο, παλαιολιθικό στην εποχή του AI σύστημα; Και γιατί μας δουλεύουν έτσι; Έτσι ξαναέστριψα στην Τσιμισκή και ακολούθησα την πορεία διαμαρτυρίας.
